Blog

Onregelmatige werktijden kunnen je slaapritme flink verstoren! Moeite met in slaap vallen of juist met het wakker blijven op je werk. Hoe verbeter je je slaapritme bij onregelmatige werktijden of nachtdiensten? Hoe zorg je ervoor dat je overdag goed slaapt na een nachtdienst, en wat kun je doen om wakker te blijven op je werk?

Werken op onregelmatige tijden heeft impact op je biologische ritme. In dit artikel ga ik verder in op bovenstaande vragen en geef ik je tips om ervoor te zorgen dat je ondanks je onregelmatige slaaptijden toch zo goed mogelijk slaapt (ook als dit overdag is)!

Slaapritme ontregeld door onregelmatige werktijden

Slapen als anderen aan het werk zijn en werken als anderen slapen: je biologische klok raakt er flink van in de war! Als je werkt op onregelmatige tijden, dan heeft dit vaak grote invloed op je slaap. Je biologische klok vertelt je lichaam namelijk wanneer het moet gaan slapen. Maar slaap jij de ene keer overdag en de andere keer ’s nachts? Dan snapt je biologische klok het niet meer. En dat kan nare gevolgen hebben.

Je kunt het een beetje vergelijken met een jetlag. Als je een jetlag hebt omdat je de hele nacht hebt gevlogen, dan is je slaapritme ook verstoord. En hier kun je wel een week last van hebben! Werk jij op onregelmatige tijden en werk je vooral ’s nachts? Dan is je slaapritme continu verstoord. Een soort continue jetlag dus.

Werken in de nacht zorgt voor een continue jetlag

Dit kan resulteren in slaaptekort en grote vermoeidheid. Je bent sneller duizelig, je hebt eerder hoofdpijn en je bent minder geconcentreerd.

Hier wil je natuurlijk iets aan doen! Helaas kun je niet altijd je werktijden bepalen en switchen van baan is ook niet de bedoeling. Gelukkig zijn er wel dingen die je kunt doen om beter om te gaan met onregelmatige diensten en slaaptijden. Zo slaap je beter en voorkom je een verstoord slaapritme!

Slaaptips bij onregelmatige diensten

• Een goed slaapritme bij onregelmatige diensten kan erg lastig zijn. Je hebt het niet altijd voor het zeggen, maar probeer zoveel mogelijk vaste ploegendiensten te draaien. Zo kun je toch een goed slaapritme opbouwen, ondanks dat je ’s nachts moet werken.
• Zorg ervoor dat deze diensten zoveel mogelijk aansluiten op je biologische klok. Dit betekent: nachtdiensten als je een avondmens bent en vroeg in de ochtend werken als je een ochtendmens bent.
• Ben je aan het werk en merk je dat je slaperig begint te worden? Neem dan even een korte pauze. Zo’n pauze tussendoor helpt je om beter te concentreren en voorkomt mogelijke ongelukken.
• Zorg voor goede verlichting op het werk. Dit houdt je wakker en alert!
• Ben je klaar met je dienst en is het tijd om te slapen? Zet een zonnebril op als je naar buiten gaat! (Zon)licht houdt je wakker, en dat is nou nét niet wat je wilt als je naar bed toe gaat. Zet bij thuiskomt ook geen felle lichten aan en hou het zo donker mogelijk totdat je naar bed gaat.

Tips bij onregelmatige slaaptijden

• Drink vanaf 4 uur voordat je gaat slapen geen cafeïne (en alcohol) meer. Dit zijn namelijk oppeppers voor je lichaam, waardoor je minder goed kunt slapen.
• Maak afspraken met je gezin of huisgenoten. Spreek bijvoorbeeld af op welke tijden het rustig moet zijn in huis.
• Heb je een vroege ploegendienst? Ga dan de avond ervoor op tijd naar bed en probeer zoveel mogelijke uurtjes slaap te pakken.
• Maak je slaapkamer op orde! Zorg voor goed verduisterende gordijnen zodat het zonlicht niet naar binnen kan schijnen. Hierdoor val je eerder in slaap en creëer je een beter slaapritme.
• Volg een vast ritueel in de aanloop voor het naar bed gaan. Door een vast ritueel te volgen conditioneer je je lichaam om te gaan slapen. Ik heb eerder al een artikel geschreven over het volgen van een avondritueel om beter te slapen. In dit artikel gaat het om een vast te volgen ritueel in de avond voor het naar bed gaan, maar dit kan je natuurlijk op ieder moment van de dag toepassen en zal je zeker helpen beter in slaap te vallen!

Hoe is het met jouw slaapritme? Heb jij onregelmatige werktijden en heb je daar veel last van? Misschien heb jij nog goede tips voor andere die in hetzelfde schuitje zitten.